Wel of geen BTW op managementvennootschappen?

Al jaren is het gebruikelijk dat ondernemers hun activiteiten structureren via onder meer een managementvennootschap. De beroepsactiviteit wordt dan afgezonderd in een aparte werkvennootschap waarvan de managementvennootschap de bestuurder wordt. In die managementvennootschap, die haar inkomen verkrijgt uit de bestuurdersbezoldigingen die de werkvennootschap toekent, worden dan vaak winsten belegd in aandelen of onroerend goed projecten. Maar hoe zit dat nu precies met het btw-regime van zo’n managementvennootschap?

Eind november 2014 besliste de fiscus dat managementvennootschappen vanaf 2015 btw zouden moeten betalen op de bestuurdersbezoldigingen die ze van de werkvennootschappen ontvangen. Omdat er een aantal interpretatieproblemen opdoken en omdat de ondernemingen weinig tijd hadden om zich naar de nieuwe regeling te schikken, stelde de fiscus de maatregel uit tot 2016. Eerst werd dit uitgesteld naar 1 april 2016, maar nu werd de definitieve datum vastgelegd op 1 juni 2016. Om alle misverstanden te vermijden: de tot nu toe gehanteerde vrijstelling van btw die nu ter discussie staat, geldt enkel voor managementvennootschappen als bestuurder (bestuurdersvennootschappen) van een andere vennootschap. Voor ondernemers die hun bestuurdersmandaat als natuurlijke persoon uitoefenen verandert er (voorlopig) niets.

“Het moet van Europa”

De fiscus rechtvaardigt haar beslissing door de druk van Europa. De vrijstelling zou in strijd zijn met de Europese btw-regels en als we daar niet op terugkomen, riskeert ons land een veroordeling door het Europees hof van justitie. Maar die ‘gedwongen’ bijsturing betekent niet dat de Belgische schatkist geen extra centje zal verdienen aan de maatregel.

Toegegeven: in heel wat gevallen is deze maatregel budgettair ‘neutraal’. Als een bestuurdersvennootschap aan een andere btw-plichtige vennootschap btw moet aanrekenen over haar bestuurdersbezoldiging, dan kan ze die recupereren via haar eigen btw-aangifte.

Maar wat als de vennootschap die de bestuurdersbezoldiging uitkeert die btw niet kan recupereren?

Bijvoorbeeld omdat ze geen btw-plichtige is (zuivere passieve holdingvennootschap) of een btw-plichtige is zonder recht op btw-aftrek? Dan is de aangekondigde maatregel níet neutraal en levert hij voor de schatkist wel extra inkomsten op. Met een meerkost van 21 procent voor de betrokken ondernemingen.

Ondernemers die daar het meest door worden getroffen vinden we terug in de financiële en verzekeringssector, namelijk de agenten en andere tussenpersonen. Btw-plichtigen die volledig of hoofdzakelijk van btw zijn vrijgesteld en daardoor de btw op hun kosten niet kunnen recupereren. Ook in de medische sector kan de maatregel leiden tot bijkomende btw-kosten op bestuurdersvergoedingen voor bv. geneesheren die vanuit hun bestuurdersvennootschap een bezoldiging aanrekenen aan de praktijk of het ziekenhuis.

(Hoe) kan u die btw alsnog vermijden?

De btw-kost kan vermeden worden wanneer zowel de bestuurdersvennootschap als de werkvennootschap een btw-eenheid vormen. Dan worden zij samen als één btw-plichtige beschouwd, met als gevolg dat de aanrekening van de bestuurdersbezoldiging als een ‘interne’ handeling niet aan btw is onderworpen. Het oprichten van zo’n btw-eenheid is uiteraard onderworpen aan heel wat regels.

Eerst en vooral moet u nagaan of de ondernemingen die u in een btw-eenheid wil onderbrengen wel nauw verbonden zijn met elkaar, en dat op zowel financieel, organisatorisch als economisch vlak. Als de natuurlijke persoon volledige eigenaar is van de beide ondernemingen (financiële verbondenheid) en ook het beleid van de beide ondernemingen bepaalt (organisatorische verbondenheid), dan is het in principe geen probleem om een btw-eenheid te vormen wanneer de ene onderneming handelt als bestuurder in de andere onderneming (economische verbondenheid).

Maar wat als de werkvennootschap eigendom is van twee natuurlijke personen die elk vanuit hun eigen bestuurdersvennootschap hun bezoldiging aan de werkvennootschap aanrekenen? Aangezien de bestuurdersvennootschappen geen gemeenschappelijke aandeelhouder hebben, zal de fiscus de financiële verbondenheid wellicht niet aanvaarden. Een btw-eenheid is dan niet mogelijk en er zal vanaf volgend jaar dus btw betaald moeten worden op de bestuurdersvergoedingen.

De enige manier om in dit geval nog een btw-eenheid op te richten, is door enkele aandelenverschuivingen door te voeren, zodat er wél sprake is van financiële verbondenheid. Dat is onder meer het geval wanneer de ondernemingen waarmee u een btw-eenheid wil vormen, een gemeenschappelijke aandeelhouder hebben die minstens 10% van de maatschappelijke rechten van de betrokken ondernemingen bezit. Met de nodige aandelenverschuivingen en de oprichting van een btw-eenheid kan u de meerkost van 21% btw bij bestuurdersvennootschappen op de bestuurdersbezoldigingen dus toch nog vermijden.

CONCLUSIE

Managementvennootschappen zullen 21 % btw betalen op de bestuurdersbezoldigingen die ze van de werkvennootschappen ontvangen. De inwerkingtreding van deze nieuwe regeling is uitgesteld naar 1 juni 2016. Voor ondernemers die hun bestuurdersmandaat als natuurlijk persoon uitoefenen, verandert er voorlopig niets.
De nieuwe regeling komt er onder druk van Europa, maar ze levert de schatkist ook aardig wat geld op. Voor btw-plichtige vennootschappen is de operatie budgetneutraal, omdat zij de betaalde btw ook kunnen aftrekken. Maar dat geldt bijvoorbeeld niet voor bepaalde vrije beroepers die zelf geen btw aanrekenen en ook geen btw kunnen recupereren. Voor hen stijgt de factuur effectief met 21 %, ten gunste van de schatkist.
U kan deze btw alsnog vermijden als u zowel de bestuurders- als de werkvennootschap in één btw-eenheid onderbrengt. Maar daar zijn een aantal voorwaarden aan verbonden die u best vooraf uitklaart met uw fiscaal adviseur.